ถั่วลิสง ประโยชน์และสรรพคุณของถั่วลิสง

ถั่วลิสง (Peanut, Groundnut, Monkeynut, Arachis) เป็นพืชสมุนไพรจำพวกต้นล้มลุก ที่มีชื่อเรียกตามท้องถิ่นต่างๆ เช่น ภาคเหนือและอีสานเรียก ถั่วดิน ส่วนประจวบคีรีขันธ์และเพชรบุรีเรียก ถั่วคุด เป็นต้น ซึ่งถั่วลิสงนั้นจัดเป็นพืชตระกูลถั่วที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ในเขตร้อนทางทวีปอเมริกาใต้ มีทั้งสายพันธุ์ป่าซึ่งมีอยู่ทั้งหมด 19 ชนิดด้วยกัน และสายพันธุ์สำหรับปลูกซึ่งจะมีอยู่เพียงชนิดเดียวเรียกว่า Hypogaea โดยเป็นพืชที่สามารถปลูกได้ทั่วทุกภูมิภาคของประเทศไทยเลยทีเดียว แต่ส่วนใหญ่จะพบมากทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือของไทย

ลักษณะทั่วไปของถั่วลิสง                                  
สำหรับต้นถั่วลิสงนั้นจัดเป็นพืชล้มลุก โดยมีลำต้นสูงประมาณ 15 – 70 เซนติเมตร ซึ่งโดยทั่วไปลำต้นของถั่วลิสงจะมีอยู่ 2 ประเภท คือ ลำต้นเป็นพุ่มตรงแตกกิ่งก้านเยอะ มีฝักกระจุกบริเวณโคน และแบบลำต้นพุ่มเตี้ยเลื้อยหรือกึ่งเลื้อย มีฝักกระจายอยู่บริเวณข้อ โดยส่วนต่างๆ ของลำต้นมักมีขนขึ้นปกคลุมอยู่ เว้นแต่กลีบดอกที่ไม่มีขน และมีรากแก้วและรากแขนงสีน้ำตาลเป็นปม ส่วนใบของถั่วลิสงออกแบบเรียงสลับกันตามข้อ เป็นใบประกอบแบบขนนกรูปทรงไข่กลับ และมีดอกออกเป็นช่อๆ ตามมุมใบของกิ่งหรือลำต้นและโคนต้น โดยใน 1 ช่อจะมีดอกย่อยสีเหลืองอยู่ประมาณ 3 ดอกขึ้นไป และเวลาบานจะไม่บานพร้อมกัน สำหรับฝักนั้นจะมีสีขาวหรือน้ำตาลอ่อนอยู่ใต้ดินเป็นกระจุก โดยเปลือกจะแข็งและค่อนข้างเปราะ และในฝักหนึ่งๆ จะมีเมล็ดอยู่ 1 – 6 เมล็ด เป็นเมล็ดถั่วลิสงที่มีเยื่อหุ้มอยู่

ประโยชน์และสรรพคุณของถั่วลิสง
เมล็ด – ช่วยในการบำรุงไขมัน ให้ความอบอุ่นแก่ร่างกาย รวมทั้งบำรุงร่างกาย และบำรุงเส้นเอ็น บำรุงน้ำนม บำรุงไขข้อต่างๆ ตลอดจนช่วยแก้อาการปลายเท้าเป็นเหน็บชา ให้รสมันหวาน
น้ำมันจากเมล็ด – ช่วยระบายท้อง และช่วยหล่อลื่นในลำไส้ ให้รสมัน
ใบ – ช่วยอาการความดันโลหิตสูง หรือใช้ตำแล้วนำมาพอกแผลฟกช้ำ และแผลที่มีหนองเรื้อรัง ให้รสมัน

สำหรับถั่วลิสงนั้นนับเป็นพืชที่อุดมไปด้วยคุณค่าทางอาหารเป็นอย่างมาก และมีผู้ที่นิยมรับประทานถั่วลิสงกันเป็นจำนวนมาก ทำให้ไม่เพียงพอแก่ความต้องการของผู้คนในประเทศ ทำให้ปัจจุบันต้องมีการนำเข้าจากต่างประเทศ